Het Britse wielrennen, ooit de dominante kracht in de sport, is de afgelopen jaren geconfronteerd met een reeks tegenslagen. De laatste klap kwam gisteren met het nieuws dat Warner Brothers Discovery vanaf 2026 de enige zender van de Tour de France in Groot-Brittannië zal zijn, waarmee een einde komt aan de traditie van gratis uitzendingen op ITV.
Deze stap betekent een grote verschuiving voor Britse fans, die al tientallen jaren genieten van toegankelijke en onderscheidende Tour-verslaggeving. Voor velen is de uitzending van ITV synoniem geworden met de ronde, waardoor de komende editie van 2025 de laatste van een tijdperk wordt.
Deze verandering is slechts de laatste in een reeks uitdagingen voor het Britse wielrennen in 2024, een jaar dat wordt gekenmerkt door een reeks tegenslagen. Een terugblik onthult hoe ver de sport in het Verenigd Koninkrijk is gedaald sinds zijn hoogtijdagen in de jaren na 2010.
De Gouden Eeuw: Britse dominantie in de jaren 2010
De reis naar de piek van het Britse wielrennen begon in 2008, met een machtig optreden in het baanwielrennen op de Olympische Spelen in Peking. Britse wielrenners domineerden de velodroom en veroverden zeven van de tien gouden medailles. Deze dominantie werd voortgezet tijdens de Olympische Spelen van 2012 in Londen, waardoor het land een wereldmacht werd op de baan. Deze successen legden de basis voor de opkomst van Team Sky, een team dat een revolutie teweeg zou brengen in het wielrennen op de weg.
In 2012 schreef Bradley Wiggins geschiedenis als de eerste Brit die de Tour de France won. De overwinning van Wiggins kwam op een moment dat zijn collega, Chris Froome, liet zien dat hij de sterkere renner kon zijn. Velen beweren dat Froome, die al een indrukwekkende vorm liet zien, Wiggins had kunnen verslaan als er geen teamorders in het spel waren geweest. Desalniettemin was de overwinning van Wiggins een mijlpaal die een gouden tijdperk voor het Britse wielrennen inluidde.
Wat volgde was een periode van dominantie onder leiding van Chris Froome, die tussen 2013 en 2017 vier Tour de France-titels veroverde. Froome's meedogenloze klimvermogen, kracht in tijdritten en tactische intelligentie maakten hem bijna onverslaanbaar in de grootste wedstrijden.
In deze periode schitterde Mark Cavendish ook en verstevigde hij zijn status als een van de beste sprinters uit de geschiedenis. De carrière van Mark Cavendish is nauw verweven met de geschiedenis van de Tour de France. Bekend als de "Manx Missile", werd Cavendish het gezicht van de Britse sprintdominantie in de jaren 2010. Zijn opmerkelijke vermogen om sprints in grote rondes te winnen, leverde hem talloze overwinningen op, maar zijn bekroning kwam in 2024. Op 39-jarige leeftijd versloeg Cavendish eindelijk het lang gevestigde record van Eddy Merckx en behaalde hij zijn 35e Tour de France-etappezege. Deze overwinning was een van de weinige hoogtepunten in een moeilijk jaar voor het Britse wielrennen en een nostalgische knipoog naar de gloriedagen toen Britse renners de sport domineerden.
Wanneer begon de daling?
De neergang van de Britse dominantie in het wielrennen kan in verband worden gebracht met een aantal gebeurtenissen, maar de meest cruciale was waarschijnlijk de verwoestende valpartij van Chris Froome in 2019. Terwijl hij trainde voor een tijdrit in het Critérium du Dauphiné, liep Froome ernstige verwondingen op die bijna het einde van zijn carrière betekenden. Hij brak zijn dijbeen, elleboog en ribben en kreeg een ingeklapte long.Het herstel was lang en wreed en Froome heeft nooit meer zijn oude vorm teruggevonden.
De neergang van Froome viel samen met een soortgelijke neergang voor zijn ploeg, INEOS Grenadiers. Ooit een grootmacht in het peloton, had INEOS moeite om zich aan te passen aan een nieuw tijdperk gedomineerd door renners als Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard. Hun methodische en gecontroleerde aanpak, die ooit garant stond voor Grand Tours-successen, leek nu achterhaald. Het vertrek van Froome naar Israel-Premier Tech in 2021 deed weinig om het tij te keren en sindsdien hebben ze moeite om hun dominante positie in het peloton terug te winnen.
De matige prestaties van INEOS in 2024, met weinig overwinningen in de grootste wedstrijden, staan in schril contrast met hun dominantie in de jaren 2010. Het team dat ooit meerdere Grand Tour-kampioenen telde, wordt nu overschaduwd door opkomende talenten en teams die een agressievere racestijl hebben omarmd. De scheiding tussen Froome en INEOS, verre van een nieuwe start, lijkt voor beiden het begin van een neergang te zijn geweest.
Het Pidcock-drama
Temidden van de onrust bij INEOS is de toekomst van Tom Pidcock een groot gespreksonderwerp geworden in het peloton. Pidcock, tweevoudig Olympisch mountainbikekampioen en winnaar van de Amstel Gold Race in 2024, werd alom gezien als een van de grootste talenten van het Britse wielrennen. Zijn Tour de France-winst in 2022 op Alpe d'Huez zinspeelde op een grote toekomst in de Tour, maar die belofte moet nog worden ingelost.
Rapporten suggereren dat Pidcocks relatie met het INEOS-management verzuurd is en hij heeft zijn frustraties geuit over zijn rol in het team. Pidcock wordt overschaduwd door Carlos Rodriguez, die het belangrijkste aandachtspunt van het team is geworden voor het leiderschap in de Grand Tour. Er doen geruchten de ronde dat hij INEOS zou kunnen verlaten. Gazzetta dello Sport meldt interesse van Q36.5 Pro Cycling Team, dat wordt gesteund door Red Bull en graag de handtekening van Pidcock wil bemachtigen. De speculatie rond Pidcock onderstreept de onzekerheden waarmee de volgende generatie in het Britse wielrennen wordt geconfronteerd.
Een glansloos 2024
De verschuiving in het Britse wielrennen beperkt zich niet tot individuele renners en teams, maar weerspiegelt bredere veranderingen in het landschap van de sport. De strijd van INEOS is symbolisch voor een overgang in het wielrennen, waar een nieuwe generatie renners centraal staat en de traditionele grootmachten moeite hebben om bij te blijven. De opkomst van renners als Pogacar en Vingegaard heeft een dynamischer tijdperk ingeluid, waarin agressie en aanpassingsvermogen de ooit dominante tactiek van Team Sky overtroeven.
Het historische record van Mark Cavendish in 2024 voelt eerder als het einde van een tijdperk dan als het begin van een nieuw hoofdstuk. De aanstaande pensionering van Cavendish markeert het einde van een carrière die meer dan tien jaar het Britse wielrennen heeft bepaald. Zijn vertrek zal een leegte achterlaten in een sport die competitiever en moeilijker dan ooit is geworden.
Mark Cavendish schreef geschiedenis in de Tour de France 2024
Het aanstaande vertrek van ITV uit de uitzendingen van de Tour de France in Groot-Brittannië draagt bij aan het gevoel van een einde. Voor veel fans was de verslaggeving van ITV een toegangspoort tot de sport, een manier om de Tour te volgen zonder de drempel van een betaalmuur. De overstap naar het betaalde platform van Warner Brothers Discovery zal onvermijdelijk de toegang voor sommige fans beperken, de manier veranderen waarop de Tour in Groot-Brittannië wordt geconsumeerd en mogelijk een impact hebben op de volgende generatie fans en renners.
Het verhaal van de opkomst en ondergang van het Britse wielrennen biedt lessen voor de toekomst. Het succes van de jaren 2010 was gebouwd op een sterke basis van investeringen in baanwielrennen, een focus op de ontwikkeling van de jeugd en de oprichting van een team, Team Sky, dat nieuwe normen stelde voor professionaliteit en ondersteuning. Deze factoren, gecombineerd met de talenten van renners als Wiggins, Froome, Cavendish en Geraint Thomas, leidden tot een decennium van ongekend succes in een sport waarin Groot-Brittannië zo lang had gefaald.
De terugval in de jaren 2020 benadrukt echter de uitdagingen van het volhouden van succes in een snel evoluerende sport. Zoals INEOS heeft laten zien, kan vasthouden aan een formule die in het verleden werkte leiden tot stagnatie. De problemen van de ploeg weerspiegelen een bredere trend in het Britse wielrennen, een vertrouwen op successen uit het verleden in plaats van aanpassing aan nieuwe realiteiten. De opkomst van een nieuwe generatie renners, die niet bang zijn om risico's te nemen en agressief te racen, heeft Britse teams en renners verrast.
Wat is de volgende stap voor het Britse wielrennen?
Terwijl het Britse wielrennen door deze overgangsperiode gaat, zijn er zowel uitdagingen als kansen. Het vertrek van legendes als Cavendish en de onzekerheid over de toekomst van Pidcock betekenen het einde van een tijdperk, maar ze bieden ook een kans voor vernieuwing. De opkomst van jonge Britse talenten, gecombineerd met een hernieuwde focus op ontwikkeling, zou ervoor kunnen zorgen dat de natie haar plaats in de voorhoede van de sport terugwint.
Het Britse wielrennen moet zich echter aanpassen aan het veranderende landschap. De dominantie van marginale winst en gecontroleerd racen die de jaren 2010 kenmerkten is niet langer genoeg. Het omarmen van de dynamische en onvoorspelbare stijl van de nieuwe generatie is cruciaal als Britse renners en teams willen concurreren met Pogacar, Vingegaard en Remco Evenepoel.
Het verlies van gratis uitzendingen van de Tour de France op ITV is een andere hindernis, omdat dit de toegankelijkheid van de sport voor nieuwe fans zou kunnen beperken. Het is essentieel om manieren te vinden om de volgende generatie erbij te betrekken, of dit nu gebeurt via initiatieven aan de basis, verbeterde jeugdontwikkeling of innovatieve mediastrategieën.
Het gouden tijdperk van het Britse wielrennen in de jaren 2010 was een tijd van overwicht en succes, aangevoerd door renners die bekende namen werden. Maar de neergang van sterren als Chris Froome, de strijd van INEOS, de drama's rond Tom Pidcock en het veranderende medialandschap wijzen op een tijd van onzekerheid voor de sport in het Verenigd Koninkrijk. Terwijl de natie worstelt met het einde van een tijdperk, zal de uitdaging zijn om zich aan te passen, te innoveren en de volgende generatie Britse wielrenners te inspireren om opnieuw bovenaan de hoogste podia van de sport te staan.