ANALYSE: Waarom blijft Europa de VS domineren?

Wielrennen is lange tijd een sport geweest die gedomineerd werd door Europa. Of het nu gaat om de legendarische wedstrijden die de sport overstijgen zoals de Tour de France, de fietscultuur die geïntegreerd is in het dagelijks leven of het grote aantal getalenteerde renners dat afkomstig is van het continent, Europa is de onbetwiste thuisbasis van het professionele wielrennen.

Daarentegen hebben de Verenigde Staten, ondanks het feit dat ze een sportmacht zijn, moeite om hun stempel te drukken op de World Tour. In dit artikel gaan we in op de verschillen in wielercultuur tussen Europa en de VS, om te begrijpen waarom Europa zo dominant is en wat er gedaan kan worden om de kloof te dichten.

Een duidelijke indicator van de kloof tussen Europees en Amerikaans wielrennen zijn de UCI-wereldranglijsten. Volgens de laatste ranglijst staan er geen Amerikanen in de top 10 en slechts twee in de top 30, Matteo Jorgenson (11) en Brandon McNulty (23). Ondertussen domineert Europa de ranglijst, met acht van de top 10 wielrenners uit het continent. Slovenië, een land met slechts 2,1 miljoen inwoners, heeft zelfs twee renners in de top 6: Tadej Pogacar op nummer één en Primoz Roglic op nummer zes. Dit is een opvallende vergelijking als je bedenkt dat de VS, met een bevolking van 333,3 miljoen, veel minder elite wielrenners op het hoogste niveau heeft voortgebracht.

De afname van Amerikaans talent aan de top van het professionele wielrennen wordt verder weerspiegeld in het aantal Amerikaanse ploegen in de World Tour. De VS heeft momenteel slechts twee World Tour-teams, EF Education-EasyPost en Lidl-Trek. Dit staat in schril contrast met voorgaande decennia, toen teams als Motorola, Discovery Channel en BMC Racing de Amerikaanse vlag droegen op het wereldpodium. Deze iconische ploegen droegen bij aan een gouden tijdperk in de Amerikaanse wielersport, met als hoogtepunt de successen van renners als Greg LeMond en de beruchte Lance Armstrong. Vandaag de dag is de aanwezigheid van Amerikaanse ploegen in het Europese peloton echter afgenomen, een afspiegeling van de strijd van het land om mee te doen op het hoogste niveau van de sport.

Een van de belangrijkste redenen voor de dominantie van Europa in het wielrennen is de diepgewortelde wielercultuur van het continent. In landen als Nederland en België is fietsen niet alleen een sport, het is een manier van leven. Het klinkt als een cliché, maar in Nederland bijvoorbeeld gebruikt 53% van de mensen minstens twee keer per week de fiets als hun hoofdvervoersmiddel . In de Verenigde Staten is dit slechts 16%. Het wijdverspreide gebruik van de fiets in het dagelijks leven betekent dat kinderen in deze landen opgroeien met fietsen en van jongs af aan vaardigheden en fitheid ontwikkelen die op natuurlijke wijze in de competitieve wielersport terechtkomen.

België, dat bekend staat om het voortbrengen van enkele van de grootste wielrenners uit de geschiedenis, is een goed voorbeeld van hoe de wielercultuur de ontwikkeling van talent beïnvloedt. De legendarische wielerwedstrijden van het land, zoals de Ronde van Vlaanderen, hebben diepe historische wortels en wielerclubs zijn een hoeksteen van veel lokale gemeenschappen. Deze cultuur brengt een constante stroom renners van wereldklasse voort die het goed doen in de zwaarste wedstrijden ter wereld. Ondertussen blijft wielrennen in de VS een nichesport, met veel minder mogelijkheden voor jonge renners om van jongs af aan betrokken te raken bij het wielrennen.

Ja, een andere belangrijke factor die bijdraagt aan de dominante positie van Europa op het gebied van fietsen is stedelijke planning. Veel Europese steden werden lang voor de komst van de auto ontworpen, waardoor ze ideaal zijn voor fietsen. Smalle straten, compacte stedelijke centra en de nabijheid van steden en dorpen betekenen dat de fiets vaak het handigste en efficiëntste vervoermiddel is. Dit bevordert een sterke fietscultuur en biedt natuurlijke trainingsgronden voor aspirant-fietsers.

In tegenstelling hiermee zijn de meeste Amerikaanse steden gebouwd met auto's in gedachten. Uitgestrekte voorsteden, brede snelwegen en een gebrek aan fietsinfrastructuur maken het moeilijk voor fietsen om een primaire vorm van vervoer te worden. Als gevolg daarvan fietsen minder mensen regelmatig en heeft de sport moeite om hetzelfde culturele niveau te bereiken als in Europa. Hoewel er inspanningen zijn om de fietsinfrastructuur te verbeteren in steden als Portland en New York, heeft de VS nog een lange weg te gaan voordat het de fietsvriendelijke omgevingen in Europa kan evenaren.

Een van de meest in het oog springende verschillen tussen Europa en de Verenigde Staten in het wielrennen is de afwezigheid van een Grand Tour of grote etappekoers op Amerikaanse bodem. Van de 35 evenementen op de kalender van de UCI World Tour vindt er geen enkele plaats in de Verenigde Staten. Dit is een opvallende omissie voor een land met een van de grootste bevolkingen ter wereld en een enorme buitensportcultuur. Het ontbreken van een vooraanstaand wielerevenement in de VS weerspiegelt niet alleen het relatief lage profiel van de sport in het land, maar belemmert ook de ontwikkeling van Amerikaanse renners, die de ervaring missen om op het wereldpodium voor eigen publiek te koersen.

De dagen dat de Tour of California, de Tour de Georgia en de Tour of Utah het professionele wielrennen in de VS een sterke aanwezigheid boden, zijn voorbij. Deze wedstrijden gaven Amerikaanse renners ooit de kans om op hoog niveau mee te doen zonder naar Europa te hoeven reizen. Hun afwezigheid is niet zomaar een gat in de kalender, maar een diepere indicatie van de uitdagingen waar het wielrennen in de VS voor staat.

Om te begrijpen waarom Europa het wielrennen blijft domineren, is het belangrijk om naar de geschiedenis van de sport te kijken. Wielrennen als wedstrijdsport ontstond in Europa aan het eind van de 19e eeuw. De eerste Tour de France werd verreden in 1903 en sindsdien zijn de Grote Rondes en de Monumenten stevig geworteld gebleven in Europa. De diepe historische banden van de sport met het continent hebben een blijvende erfenis gecreëerd die het professionele wielrennen vandaag de dag nog steeds vorm geeft.

Competitiewielrennen kwam daarentegen veel later naar de VS en heeft nooit dezelfde populariteit verworven als in Europa. Hoewel de VS in het verleden getalenteerde renners heeft voortgebracht, heeft wielrennen altijd ondergeschikt gespeeld aan sporten als American football, honkbal en basketbal. Als gevolg daarvan blijft de talentenpool voor wielrennen in de VS veel kleiner dan in Europa, waar wielrennen een prominente plaats inneemt in het sportlandschap.

Wat kan er gedaan worden om de VS te helpen de achterstand op Europa in te lopen? Een van de belangrijkste stappen is investeren in de ontwikkeling van de basis. Programma's die jonge renners kennis laten maken met de sport en mogelijkheden bieden om wedstrijden te rijden, zijn essentieel om de talentenpool te laten groeien. Dit vereist niet alleen financiële investeringen, maar ook een cultuuromslag, waarbij wielrennen wordt gezien als een levensvatbare sport voor jonge atleten.

Het verbeteren van de fietsinfrastructuur in Amerikaanse steden is een andere cruciale stap. Door het creëren van veiligere en meer toegankelijke fietsomgevingen zullen meer mensen worden aangemoedigd om deze sport te beoefenen, zowel recreatief als competitief. Initiatieven die fietsen promoten als vervoermiddel, zoals te zien in landen als Nederland, kunnen helpen bij het bevorderen van een sterkere fietscultuur in de VS.

Tot slot zou de terugkeer van een grote etappekoers naar de VS de sport een belangrijke impuls geven. Een UCI World Tour-wedstrijd op Amerikaanse bodem zou niet alleen internationaal toptalent aantrekken, maar ook de volgende generatie Amerikaanse wielrenners inspireren. Hoewel dit misschien een ver doel lijkt, is het een essentiële stap als de VS de kloof met Europa in het professionele wielrennen serieus wil dichten.

De kloof tussen het Europese en Amerikaanse wielrennen is groot, maar niet onoverkomelijk. Europa's dominantie is geworteld in een diepe fietscultuur, gunstige stedelijke planning en een rijke geschiedenis van competitie. De VS, daarentegen, staat voor uitdagingen op al deze gebieden, maar met de juiste investeringen in de ontwikkeling van de basis, infrastructuur en een grote wedstrijd, is er potentieel voor het verkleinen van de kloof. Tot die tijd zal Europa waarschijnlijk de World Tour blijven domineren, waardoor het Amerikaanse wielrennen nog veel werk te doen heeft.