Pedal Punditry #2 | Ronde van Vlaanderen: Waarom niemand Mathieu van der Poel kon verslaan en de drie grote verrassingen

Elk jaar is de Ronde van Vlaanderen een van de zwaarste en meest spectaculaire wedstrijden van het seizoen. Terwijl Mathieu van der Poel de verwachte overwinning behaalde, werpen we een blik op waarom niemand in staat was om hem te verslaan. Bovendien kijken we naar de drie renners die het meest wisten te verrassen.

Het was al te voorzien. Mathieu van der Poel toonde zijn klasse in de E3 Saxo Classic, op dezelfde beklimmingen waar hij later in Vlaanderen zou schitteren. De E3 geldt als de ultieme voorbereidingskoers voor het Monument, en slechts één renner wist hem daar bij te houden: Wout van Aert. De renner van Team Visma | Lease a Bike moest de wedstrijd vanuit huis bekijken terwijl hij herstelde van een gebroken borstbeen, sleutelbeen en drie ribben. In Gent-Wevelgem werd van der Poel verslagen door Mads Pedersen, grotendeels te danken aan de meesterlijke tactiek van Lidl-Trek en het ietwat minder uitdagende parcours. Pedersen kwam, net als Van Aert, met hoge snelheid ten val in Dwars door Vlaanderen.

Ondanks dat de Deen aan de start verscheen, was zijn zelfvertrouwen aanzienlijk aangetast, wat duidelijk merkbaar was tijdens de race. Hij leek meer gefocust te zijn op het voorblijven van zijn tegenstanders en het ondersteunen van zijn teamgenoten dan op het behalen van de overwinning. Daarom lanceerde hij meerdere aanvallen. Van kilometer 87 tot 56 had Pedersen bijna continu wind in de rug, maar hij werd pas ingehaald vlak voor de voorlaatste beklimming van de Oude Kwaremont, het punt waarop de race echt begon. Hierdoor waren Van der Poel zijn twee grootste rivalen aan het begin van de week al vrijwel uitgeschakeld tegen de tijd dat de race zijn beslissende fase inging.

Team Visma | Lease a Bike zette ook hun strategie in werking: Tiesj Benoot en Dylan van Baarle lanceerden vroege aanvallen, maar Mathieu van der Poel zag al snel de schade die de sterke groep had aangericht, gevormd met nog minder dan 100 kilometer te gaan. Alpecin-Deceuninck nam op dat moment al een meer defensieve positie in, maar de slimme wereldkampioen besefte dat hij de ploeg niet kon uitputten om de aanval te blokkeren. Hij nam de verantwoordelijkheid op zich en lanceerde zelf een aanval op de Valkenberg. Toen de race weer tot bedaren kwam, nam Alpecin de controle over - ondanks het feit dat ze Gianni Vermeersch samen met Pedersen hadden. Ondanks het bescheiden aantal renners ten opzichte van andere teams, had Alpecin nog steeds een overschot aan kracht, aangezien Vermeersch, die eerder ook een smakkerd maakte in Dwars door Vlaanderen en opmerkelijk snel herstelde, zelfs geen werk hoefde te verrichten voor van der Poel.

Tijdens de overgangsfase tussen de Valkenberg en de tweede beklimming van de Oude Kwaremont waren de hellingen niet zo uitdagend, en het was nog vroeg in de wedstrijd, waardoor Alpecin de kans kreeg om hun renners vooraan te houden en een hoog tempo te handhaven. Dit tempo was voldoende om te voorkomen dat andere favorieten de kans kregen om aan te vallen en om hun krachten te sparen voor de laatste beslissende 55 kilometer. Op dat punt toonde Mathieu van der Poel duidelijk zijn superioriteit. Zijn concurrenten werden geneutraliseerd, en op de Oude Kwaremont vergrootte hij zijn voorsprong, zelfs zonder volledig te gaan. Vervolgens wachtte hij geduldig op de steilste klim in de wedstrijd.  

Van der Poel was zich ervan bewust dat de sleutel lag in het controleren van de race tot aan de tweede beklimming van de Oude Kwaremont. "Toen het begon te regenen, wist ik dat de Koppenberg een chaos zou worden. Terwijl andere teams ons begonnen aan te vallen, vroeg ik mijn team om de situatie onder controle te houden tot aan de Koppenberg", verklaarde hij tijdens de persconferentie na de race. "Ik wist dat ik vanaf daar toch alleen zou zijn." Het plan was om aan te vallen op de Koppenberg, waar de race zeker uit elkaar zou vallen, en dat gebeurde ook...  

Maar naast de natuurlijke moeilijkheidsgraad waren de kasseien dit jaar doorweekt in de Ronde van Vlaanderen. Scènes die decennia geleden gebruikelijk waren, speelden zich opnieuw af op de Koppenberg toen zelfs de meest ervaren favorieten - met uitzondering van drie renners: Van der Poel, Matteo Jorgenson en Mads Pedersen - gedwongen waren om van hun fiets te stappen vanwege de gladheid van de weg en anderen die de controle verloren. De gaten waren zelfs indrukwekkender dan wat een standaard aanval zou kunnen veroorzaken. Vanaf dat moment had duurspecialist Van der Poel, ondanks het vele lijden, de race in handen en hoefde hij alleen maar op de fiets te blijven om een derde titel aan zijn palmares toe te voegen.

Deze editie van de Ronde van Vlaanderen was echter opmerkelijk vanwege de aandacht die werd gevestigd op de renners die achteraan in het peloton presteerden. Terwijl de overwinning van Van der Poel al werd voorspeld en zoals verwacht verliep, speelden de meest opwindende gevechten zich uiteindelijk af aan de achterkant. Alberto Bettiol en Dylan Teuns domineerden de laatste kilometers terwijl andere kleine groepjes voortdurend op jacht waren. Na de Paterberg bevonden zich renners zoals Michael Matthews, Oliver Naesen en Magnus Sheffield in een achtervolgende groep. Daarachter volgde een groep van vier renners van UAE Team Emirates, Tiesj Benoot die geconfronteerd werd met mechanische problemen en een fiets van een teamgenoot kreeg, en nog enkele andere renners. Sommigen van hen werden verwacht, anderen verrasten meer.

Voor mij was het echte verhaal van de Ronde van Vlaanderen dat van António Morgado was. Dit is niet verrassend, gezien het de eerste renner is die sinds jaren, misschien zelfs decennia, op dit niveau presteert in de kasseiklassiekers. Het zat ook allemaal in zijn benen. Bovenal waren de woorden die de 20-jarige de afgelopen maand heeft gegeven niet positief. "Ik hou niet van dit soort wedstrijden", zei hij na zijn fotofinish tweede plaats in Le Samyn. "Er is niet veel respect tussen renners, en ik geef de voorkeur aan wedstrijden waarin respect centraal staat", voegde hij eraan toe aan de vooravond van de Ronde van Vlaanderen.

Na de Ronde van Vlaanderen gaf hij een interview aan het Portugese Cycling Magazine waarin hij niet eens glimlachte, ondanks het feit dat hij de jongste renner in 55 jaar was geworden die in de Top-10 van een wielermonument was geëindigd. Later, na de degradatie van Michael Matthews, werd hij naar de vijfde plaats verplaatst en schreef hij nog meer geschiedenis door de jongste renner in bijna een eeuw te worden die deze prestatie neerzette. Morgado schreef niet alleen geschiedenis voor Portugal, maar ook voor de hele wielerwereld, ondanks het feit dat hij misschien wel de renner is die een openlijke hekel heeft aan de kasseiklassiekers. "NNu heb ik die motivatie. Ik begin van deze races te genieten", zei hij echter in de persruimtes van Oudenaarde.

Wat me het meest heeft verbaasd, is zijn uithoudingsvermogen. Voor een renner die pas een paar maanden geleden 20 jaar oud is geworden, is het een indrukwekkende prestatie om meer dan 270 kilometer te rijden. Dit te doen tegen enkele van de beste klassiekerrenners ter wereld was al opmerkelijk, maar het is verbazingwekkend hoe hij dit heeft weten te bereiken. Tijdens de wedstrijd hield ik hem nauwlettend in de gaten in de hoop dat hij goed zou presteren. Telkens wanneer hij in beeld kwam, leek hij achteraan in het peloton te zitten, maar in de beklimmingen haalde hij verschillende renners in en bevond hij zich in een beter gepositioneerde kleine groep dan de beklimming ervoor.

Voordat we het wisten, terwijl anderen streden om een plek op het podium omdat Van der Poel al ontketend was en de overwinning had gepakt, had de groep van Morgado een aantal achtervolgers ingehaald die vochten om een plek in de Top-10. Het was opmerkelijk om te zien hoe hij gestaag naar voren kwam in de race, voortdurend in de achterhoede van de groepen. Op de Paterberg, de laatste klim van de dag, was dit echter niet langer het geval. Hij beklom de helling achter slechts enkele renners in de grote groep, omdat hij niet langer hoefde te vechten voor zijn positie. Dit was een nieuwkomer in de kasseiklassiekers die nog veel te leren had over het berijden van de wegen, maar het was bewonderenswaardig om te zien hoe hij in de laatste twee uur van de wedstrijd terrein won, zelfs toen ervaren favorieten zoals Matteo Jorgenson en Mads Pedersen het moeilijk kregen.

Maar dat was niet het enige indrukwekkende verhaal. Luca Mozzato was ongetwijfeld de renner die voor het meeste opzien baarde, nadat hij tweede werd achter Van der Poel in het Monument. Het was een verrassing, zelfs als je bedenkt dat hij dit voorjaar de Bredene Koksijde Classic won en vorig jaar zegevierde in Binche-Chimay-Binche. Arkéa - B&B Hotels heeft tot dusver een goed seizoen achter de rug, met prestaties die hen doen hopen hun World Tour-licentie te behouden. In één middag scoorde Mozzato 640 punten, waardoor de achterstand op Team DSM - Firmenich PostNL aanzienlijk werd verkleind. De Italiaan bleef grotendeels onder de radar. Ik merkte hem nauwelijks op tot aan de Paterberg, waar ik me afvroeg wie de renner van Arkéa was die al dit klimwerk had doorstaan. Hij was mijn belangrijkste verdachte, maar mijn eerste gedachte was dat er twee sprinters in de groep zaten: Michael Matthews en de Arkéa-renner, wie dat ook mocht zijn - want de Franse ploeg heeft zeker een voorkeur. Ik had het bij het rechte eind: Mozzato zat in de achtervolgende groep en profiteerde van de goede samenwerking die beide groepen vooruit hielp in de laatste kilometers.

Met een perfect getimede sprint versloeg de Italiaan Michael Matthews en eindigde als tweede. "Ik denk dat ik op het juiste moment de juiste inspanning leverde," verklaarde hij. Het juist timen van inspanningen is een cruciaal aspect van de kasseiklassiekers, en de renners die hierin uitblinken, plukken meestal de vruchten. Dit was ook het geval bij mijn derde grote verrassing van de dag: Kamil Malecki. De 28-jarige heeft nog geen profkoers gewonnen. Hij werd prof in 2015 bij CCC, reed in 2019 voor de ontwikkelingsploeg en keerde in 2020 terug naar het hoofdteam. Na een val eind 2020 lag hij twee maanden in het ziekenhuis vanwege een gebroken bekken en sleutelbeen. Pas in augustus kon hij beginnen bij (het inmiddels geheten) Lotto Dstny, en in 2022 lag hij vier maanden uit de roulatie vanwege een nieuwe blessure in het voorjaar. Zijn carrière hing aan een zijden draadje, maar werd gered door het pas opgerichte Q36.5 Pro Cycling Team.

Maar tot aan dit weekend waren zijn seizoenen in 2023 en 2024 vrij gemiddeld, zelfs voor een renner van zijn kaliber. Ondanks dat hij sinds eind februari alleen maar eendagskoersen reed, wees geen enkele wedstrijd erop dat hij in vorm was om mee te dingen naar een resultaat. Hij had zelfs nog nooit een kasseienmonument uitgereden, zijn enige deelname was Vlaanderen 2023, waar hij afhaakte. Het was dan ook een verrassing om Malecki na al die jaren weer bovenaan de uitslagenlijst te zien staan, en dat in de grootste wedstrijd van allemaal voor een renner als hij. In Parijs-Roubaix kun je met een ontsnapping of veel geluk hoog eindigen. In Vlaanderen kom je daar niet ver mee, je moet de benen hebben om de besten te evenaren in honderden kilometers klimmen, valpartijen, kasseien en nog veel meer. De Pool heeft het allemaal doorstaan.

Hij eindigde op de 14e plaats in de Vlaamse klassieker, als tweede in de tweede achtervolgende groep. Direct achter hem finishten renners als Tiesj Benoot, Matteo Trentin, Mads Pedersen, Matteo Jorgenson en talloze anderen - eigenlijk alle renners behalve de Top-13. Dit was de beloning voor Q36.5 voor het investeren in een renner wiens carrière de afgelopen jaren werd getekend door pech en blessures. Het was een waardige terugkeer voor Malecki, die voor mij de absolute verrassing van de race was, zelfs als de tv-camera's zich nooit echt op hem richtten.