ANALYSE | 1000 Dagen na Col du Granon: Een nieuwe rivaliteit in Tour de France tussen Vingegaard en Pogacar

Er zijn inmiddels 1000 dagen verstreken sinds een van de meest iconische etappes uit de recente Tour de France-geschiedenis. Op 13 juli 2022, tijdens de 11e etappe, draaide alles om de zware klim naar de Col du Granon, na de passages van de Col du Télégraphe en de Col du Galibier. Het was een dag die de wielerwereld op zijn kop zette, een dag die de koers voor altijd veranderde.

Op deze beruchte dag in de Alpen vond de eerste echte breuk plaats in het onverslaanbare imago van Tadej Pogacar. Tot die dag leek het Sloveense wonderkind ongenaakbaar, met twee opeenvolgende Tour de France-overwinningen op zijn naam. Maar op de Col du Granon bleek hij voor het eerst werkelijk kwetsbaar. En dit was niet zomaar een klein moment van zwakte, het was een dramatische breuk die zijn dominantie in de koers definitief in vraag stelde.

De man die Pogacar uit zijn gele trui brak, was Jonas Vingegaard. Met een ongekende krachtinspanning en ondersteund door een legendarische teamprestatie van Jumbo-Visma, nu Team Visma | Lease a Bike, maakte de Deen zijn grote doorbraak. De manier waarop hij de Sloveen overtrof, werd een keerpunt in de wielersport. Vingegaard’s prestatie markeerde niet alleen het begin van zijn eigen Tour-winst, maar veranderde ook de machtsverhoudingen in het moderne wielrennen.

Die dag, 13 juli 2022, is nu een legende in de wielerfolklore. Elke wielerfan weet precies waar hij was toen Pogacar voor het eerst echt gebroken werd. Het verlies van de gele trui was slechts het uiterlijke gevolg van een puur tactische en fysieke dominantie van Vingegaard en zijn ploeg, die Pogacar’s ongenaakbaarheid op brute wijze doorbraken.

Het was een meesterlijke demonstratie van strategie, teamwork en klimkracht die de koers en de dynamiek van de Grand Tours voorgoed heeft veranderd. Vingegaard, voorheen een onbekende, stond op die dag op het podium als de man die de volgende tweevoudige Tourwinnaar zou worden.

Laten we nu terugblikken op die iconische dag in de zomer van 2022, die de koers voorgoed heeft veranderd.

De 151,7 kilometer lange etappe van Albertville naar de top van de Col du Granon zou altijd een sleutelrol spelen, maar niemand had de hevigheid van wat zich daar zou ontvouwen kunnen voorspellen.

Jumbo-Visma, zich bewust van de noodzaak om Pogacar in te halen, zetten hun plan vroeg in gang. Primoz Roglic, zwaar gekneusd door eerdere valpartijen, begon al vanaf de Col du Télégraphe zijn aanval. Meedogenloos viel hij aan en dwong Pogacar keer op keer om te reageren.

Toen de renners de top van de Galibier bereikten, was Pogacar volledig geïsoleerd. UAE Team Emirates, verzwakt door ziekte en eerdere valpartijen, had simpelweg niet de benodigde steun in getailleerde cijfers. Jonas Vingegaard bleef rustig en geduldig, terwijl Pogacar zijn krachten verspilde door iedere aanval te markeren. Wout van Aert had eerder zijn werk gedaan, door zich uit de ontsnapping terug te trekken om Roglic te volgen en het tempo te verhogen.

Op de top van de Galibier zag Pogacar er aanvankelijk nog sterk uit. Hij viel zelfs aan, maar was dat enkel om zijn rivalen te laten geloven dat zijn kracht nog intact was, terwijl zijn energiereserves langzaam opraken?

Toen kwam de Col du Granon. Een zelden gebruikte monsterklim, die voor het eerst in de Tour de France opdook in 1986, toen Eduardo Chozas de etappe won. De smalle, kronkelige weg slingert omhoog over lange, onbeschutte hellingen, en naarmate de lucht dunner werd, nam de weerstand voor Pogacar toe.

Met nog 4,5 kilometer te gaan sloeg Vingegaard zijn slag. Pogacar probeerde te volgen. Een paar pedaalslagen lang leek het nog mogelijk, maar toen gebeurde het ondenkbare: hij ging zitten. Zijn gezicht vertrok van de pijn. Hij was gebroken. Hard.

Het waren geen paar verloren seconden, het waren 2 minuten en 51 seconden. Pogacar reed in doodsnood terwijl de andere klassementsrenners één voor één langs hem heen gingen: Geraint Thomas, David Gaudu, Nairo Quintana. De gele trui gleed langzaam uit zijn handen en hij kon niets doen. Vingegaard snelde door naar de overwinning en pakte daarmee voor het eerst in zijn carrière de gele trui.

Hij zou er geen afstand meer van doen.

Tot dat moment leek Pogacar onaantastbaar in de Grand Tours. Hij had de Tour de France van 2020 op miraculeuze wijze gewonnen met zijn tijdrit op La Planche des Belles Filles, en in 2021 domineerde hij de koers van start tot finish. Hij viel aan wanneer hij wilde en won vaak tijd op de meest onverwachte momenten.

Maar in de 11e etappe van 2022 toonde hij zich voor het eerst kwetsbaar, en dat jaar kon hij Visma niet verslaan.

Het was niet alleen een dramatisch moment, maar ook een keerpunt. Vingegaard had bewezen dat hij Pogacar niet alleen kon evenaren, maar zelfs verslaan. En Jumbo-Visma had laten zien dat een hechte, all-in teamprestatie de ongenaakbare Sloveen kon breken.

Veel van de eer ging naar de strategische genialiteit van Jumbo-Visma, vooral de manier waarop ze Primoz Roglic gebruikten om Pogacar herhaaldelijk achter te laten in achtervolging. Ook de diepte van hun ploeg was essentieel. Sepp Kuss was de perfecte berghelper en hield Vingegaard in het zadel wanneer het er echt toe deed. Wout van Aert had op dat moment al een etappe en de groene trui op zijn naam staan, maar offerde zijn eigen kansen op om het tempo van Pogacar eerder in de etappe te breken.

Het was een dag waarop alles klikte voor de Nederlandse ploeg, terwijl alles uit elkaar viel voor UAE Team Emirates.

Het siert Pogacar dat hij niet opgaf. Hij haalde tijd terug met een ritzege op Peyragudes en nog een dominante overwinning op Hautacam. Maar Vingegaard wankelde nooit meer. Hij bezegelde de Tour met een majestueuze rit in de laatste bergrit en een volwassen, gecontroleerde tijdrit.

In 2023 vernietigde Vingegaard Pogacar in de derde week van de Tour en stond het duo gelijk op twee gele truien. Uiteraard keerde Pogacar in 2024 het tij, met het beste wielerseizoen dat we ooit gezien hebben, en heroverde hij zijn troon.

Afgelopen weekend nog liet Pogacar een veld van klassieke legendes achter zich om de Ronde van Vlaanderen voor de tweede keer te winnen. Volgend weekend richt hij zijn pijlen op Parijs-Roubaix, op zoek naar nog een monumentale overwinning, voordat hij zich deze zomer weer op de Tour richt.

Op dit moment is de wereldkampioen de grote favoriet om vrijwel elke koers die hij dit seizoen aanvat te winnen.

Toch mogen we niet vergeten dat Pogacar vóór etappe 11 van de Tour de France 2022 als onverslaanbaar werd beschouwd. Veel gerespecteerde experts waren ervan overtuigd dat hij de Tour in de komende jaren keer op keer zou winnen, totdat Vingegaard en Jumbo-Visma het script compleet omgooiden.

1000 dagen later blijft etappe 11 van de Tour 2022 de maatstaf. Het was de dag waarop een nieuwe rivaliteit werd geboren. De dag dat Pogacar kraakte. En de dag dat Vingegaard opstond.

Terwijl wielerfans de dagen tot de volgende Tour aftellen, blijft die ene Alpenetappe door de sport galmen. Het ging niet alleen om het verliezen van de gele trui, het was het besef dat zelfs de allergrootsten menselijk zijn en dat zelfs de sterkste benen soms kunnen wankelen.

We zullen ongetwijfeld nooit vergeten wat een van de mooiste etappes uit de geschiedenis van de Tour de France was.