"Ik vond er geen plezier meer in. Ik verloor mezelf als persoon" - Fem van Empel open en eerlijk over de mentale strijd die haar 3e wereldkampioenschap veldrijden in de weg stond

Zes weken na haar derde opeenvolgende wereldtitel in het veldrijden, verdween Fem van Empel stilletjes uit het peloton. In maart 2025 verliet de toen 23-jarige Nederlandse zonder veel ruchtbaarheid de Trofeo Alfredo Binda. Kort daarna volgde de aankondiging: een pauze voor onbepaalde tijd, net op het moment dat het klassieke wegseizoen op gang kwam. Voor de meest dominante veldrijdster van haar generatie kwam de beslissing onverwacht, maar in gesprek met Het Nieuwsblad geeft Van Empel nu aan: deze breuk zat er al langer aan te komen.

“Na die derde wereldtitel heb ik eigenlijk geen plezier meer beleefd aan de sport,” blikt ze terug. “Wat mensen niet zagen, was dat ik het plezier al langer kwijt was. Mijn perfectionisme vrat me op. Daardoor verloor ik mezelf, als mens.”

Sinds haar definitieve doorbraak in 2022 zette Van Empel het vrouwenveldrijden naar haar hand. Drie wereldtitels, drie Europese truien en bijna zestig zeges in amper drie seizoenen: haar erelijst leest als die van een renster met een decennium ervaring. Maar achter dat indrukwekkende palmares ging een sluimerend conflict schuil. “Ik focuste me enkel nog op waar ik goed in was,” zegt ze. “Alles moest perfect zijn: de trainingen, voeding, rust. En als één van die dingen niet lukte, twijfelde ik aan mezelf. Achteraf gezien is dat natuurlijk onzin. Maar ik was op dat moment meer atleet dan mens.”

Haar zege in Hoogerheide in 2023, de wereldtitel op eigen bodem, had het orgelpunt van haar jonge carrière moeten zijn. In werkelijkheid bleek het het begin van een interne breuklijn. “Er viel een gigantische last van mijn schouders,” herinnert ze zich. “Maar de dag erna dacht ik alleen: en nu? Ik bleef wel winnen, maar na elke finish kwam weer een maandag. En weer een nieuw doel.”

Het besef dat het zo niet verder kon, kwam in het vroege voorjaar van 2025. Van Empel trok aan de bel bij haar ploeg, Team Visma | Lease a Bike, en gaf aan dat het licht uit was. Voor het eerst in jaren legde ze de fiets aan de kant – en ontdekte wat het is om even níét te moeten.

“Na dat gesprek met het team ben ik gewoon een ijsje gaan eten. Voor het eerst in mijn carrière stond ik mezelf zoiets toe,” vertelt ze. “Ik liet het wielrennen volledig los. Ik ben beginnen hardlopen, wandelen met mijn oom – soms dertig kilometer aan een stuk. Ik deed gewoon waar ik zin in had.”

Die rust gaf haar ruimte om opnieuw verbinding te maken met het leven buiten de koers. Ze ging bakken, tuinieren, sprak met andere atleten over prestatiedruk en het verliezen van identiteit. Langzaam keerde de balans terug. “Mensen rond mij merkten snel op dat ik weer opener werd, socialer. Dat deed me beseffen dat ik moest terugkeren naar wie ik écht ben. Ik begon mezelf opnieuw af te vragen: wat vind ík nu eigenlijk leuk om te doen?”

Of en wanneer Fem van Empel terugkeert in het profpeloton blijft voorlopig een open vraag. Maar wat wél duidelijk is: de renster die ooit alles won, heeft intussen geleerd dat winnen niet alles is. Soms is stoppen de grootste overwinning.

Wanneer Fem van Empel deze winter terugkeert in het veld, zal dat met een andere blik zijn dan voorheen. De regerend wereldkampioene begint het seizoen 2025/2026 met een frisse mindset. “Veldrijden is gevarieerd, uitdagend, en het voelt als familie. Dat is de wereld waarin ik me het meest thuis voel,” vertelt ze over de discipline waarin ze haar eerste sterrenstatus verwierf. “Ik hoef mezelf voorlopig niet te bewijzen op de weg.”

Die nieuwe houding komt niet uit het niets. Van Empel heeft geleerd om de druk van buitenaf los te laten — of in elk geval beter te hanteren. “Je doet het uiteindelijk voor jezelf, niet voor anderen,” zegt ze vastberaden. “Iedereen heeft een mening, en dat is makkelijk. Maar we onderschatten hoeveel impact woorden kunnen hebben op jonge atleten. Je wint een wereldtitel en krijgt honderden felicitaties, maar die ene opmerking dat je het niet verdiende, blijft hangen.”

Toch is er één constante gebleven: haar honger naar winst. Na haar seizoensdebuut in Ruddervoorde trekt Van Empel naar de Nacht van Woerden en Heerderstrand, met haar vizier op februari, waar in Hulst haar vierde opeenvolgende wereldtitel lonkt. “Als ik nu zou stoppen, had ik een prachtige carrière gehad,” blikt ze terug. “Maar ik ben nog niet klaar. Deze winter wil ik écht genieten van de regenboogtrui — iets wat ik de voorbije jaren misschien te weinig heb gedaan. Ik wil nog altijd winnen, altijd. Maar als de race gereden is, wil ik ook kunnen ontspannen.”

Met haar openheid werpt Van Empel een zeldzaam licht op de mentale tol van voortdurend presteren. Haar zoektocht naar evenwicht, van perfectionisme naar plezier, raakt een snaar in het bredere gesprek binnen de topsport: succes wordt niet alleen gemeten in zeges, maar ook in veerkracht en zelfzorg.

En nu het veldritseizoen opnieuw begint, lijkt Van Empel dichter dan ooit bij de essentie van haar sport: vrijheid, spelplezier en pure liefde voor de fiets. Voor wie haar dominantie wil uitdagen deze winter, is dat misschien wel de grootste waarschuwing van allemaal.