“Er is mij groot onrecht aangedaan: de UCI weet dat ik niets verkeerds heb gedaan” – Toon Aerts spreekt zich uit over rehabilitatie en aanhoudende onzekerheid rond positieve test

Slechts enkele weken nadat hij in Middelkerke de Europese veldrittitel veroverde, bijna vier jaar na de positieve test die zijn loopbaan ontspoorde, spreekt Toon Aerts met opvallende openheid over de beproeving die hij doormaakte, de onbeantwoorde vragen die hem blijven achtervolgen en het emotionele gewicht dat door zijn comeback van zijn schouders viel.

In een lang, openhartig interview met Humo vertelt de 32-jarige hoe de strijd om zijn naam te zuiveren hem opslokte, waarom hij vindt dat het systeem hem in de steek liet, en hoe terugkeren naar winnen hem eindelijk “afsluiting” gaf voor de donkerste periode uit zijn leven.

Middelkerke, zegt hij, was nooit zomaar een overwinning. “Mij is een groot onrecht aangedaan: twee sterke jaren van mijn carrière zijn mij afgenomen. Deze titel wist dat niet uit. Nee, ‘goedmaken’ is hier niet het juiste woord.”

Hij vreesde altijd dat de twee verloren seizoenen zijn niveau blijvend zouden aantasten, maar de Europese titel bewees hemzelf minstens zoveel als anderen. “Lang bleef het een groot vraagteken, maar ik kan nu zeggen dat ik weer op mijn niveau zit. De levenslessen van de voorbije jaren hebben zeker geholpen. Ik ben allesbehalve opgebrand, iets wat bij andere renners van 32 misschien begint te sluimeren.”

Aerts geeft toe dat hij werd opgeslorpt door de zoektocht naar een verklaring nadat na Flamanville in 2022 letrozol in zijn urine werd gevonden — een speurtocht die uiteindelijk psychologisch tol eiste.

“Tot zes maanden geleden was ik er elke dag mee bezig. Ik heb eindeloos onderzoek gedaan naar de stof en waarvoor die wordt gebruikt — blijkbaar vooral in de veeteelt. Intussen heb ik het losgelaten: ik werd er niet gelukkig van. Het is een speld in een hooiberg die ik nooit zal vinden.”

Hij blijft ervan overtuigd dat contaminatie de enige plausibele verklaring is. “Ik heb twee theorieën: ofwel kwam het uit vervuilde supplementen, ofwel van die plek in Frankrijk — een jaar later bleek dat ook Shari Bossuyt daar positief testte. Maar we konden onze vermoedens niet hard genoeg maken om vrijspraak te krijgen.”

Zelfs zijn veelbesproken ‘Normandische melk’-hypothese was vooral een poging om logica te leggen op iets dat onverklaarbaar aanvoelde. “Is het toeval dat er bij zowel Shari als bij mij iets werd gevonden? We weten het niet. Maar ik móét ergens naar de oorzaak zoeken. Anders is het niet leefbaar.”

In een van de meest opvallende passages van het interview benadrukt Aerts dat de internationale bond al erkende dat hij geen intentie had om te frauderen: “De UCI schreef in haar verslag dat het om onopzettelijk gebruik ging. Met andere woorden: ik heb nooit de bedoeling gehad om die stof in te nemen. Ze weten dat ik niets verkeerd deed. Daarom hebben ze me ook een gunst verleend: mijn schorsing werd verminderd van vier jaar naar twee.”

Maar hij is scherp over wat die vermindering in werkelijkheid betekende: “Of dat allemaal klopt? Daar kun je vraagtekens bij zetten.”

En hij is even duidelijk over de onmogelijke last voor renners die een negatieve moeten bewijzen: “Ik moest zélf onderzoeken hoe iets dat ik nooit in mijn lichaam wilde, daar toch is terechtgekomen. Ik heb nooit iets besteld via louche websites. Alles kwam van de ploeg. Ik heb me altijd zo goed mogelijk proberen te beschermen en gedaan wat ik juist vond. Toch is er ergens iets misgelopen. Had ik zwart op wit kunnen aantonen wat de oorzaak was, dan was ik nooit twee jaar geschorst.”

De strijd verderzetten was nooit realistisch — financieel noch praktisch. “Los van het financiële zou een beroep niet veel hebben opgeleverd. De definitieve uitspraak van de UCI kwam pas na anderhalf jaar. Op dat moment had ik nog maar zes maanden schorsing over. Ik ging er geen duizenden euro’s meer tegenaan gooien. Het had me al genoeg gekost.”

Aerts erkent dat hij aanvankelijk met woede in de benen terugkeerde in competitie. “Na mijn schorsing was ik er eerst van overtuigd dat snel zou blijken dat alles een misverstand was. Ik trainde toen vaak uit wraak. Zelfs mijn eerste koersen, toen ik weer mocht starten, reed ik met agressie.”

Maar hij besefte snel dat boosheid ondermijnend werkt. “Ik merkte dat dat niet werkt: boosheid lost niets op. Ik moet me niet verlagen tot nog meer oorlog verklaren aan de instanties die mij hebben gestraft. Ik heb te veel respect — respect dat zij mij niet hebben getoond.”

In plaats daarvan dwong hij zichzelf te aanvaarden dat alleen hij kon bepalen hoe het verhaal verderging. “Plots moest ik mezelf herpakken en denken en handelen als een echte volwassene. Deel van volwassen zijn is niet terugslaan. Anderen hadden mijn lot in handen: het is aan hen om nu wroeging te voelen en de juiste lessen te trekken zodat anderen geen slachtoffers worden.”

Voor Aerts was Middelkerke het moment waarop de zwaarte van de laatste vier jaar eindelijk wegviel — het moment waarop hij de sport weer in de ogen kon kijken. “Ik heb de wielerwereld getoond dat ik terug ben. Daar ben ik trots op. En trots op de ploeg rond mij.”

En na alles wat hij doorstond — de onzekerheid, de financiële schade, de achterdocht, de zoektocht naar antwoorden die misschien nooit komen — kan hij eindelijk zeggen dat hij het donkerste hoofdstuk achter zich laat.

Verlossing is voor Toon Aerts geen abstract begrip. Het is iets wat hij meter voor meter moest terugwinnen, nadat hij bijna volledig uit de sport was geduwd.