ANALYSE | Schrijft Mathieu van der Poel deze winter veldritgeschiedenis?

Mathieu van der Poel staat op 14.12.2025 aan de start van de Wereldbeker Namur met de geschiedenis die zo zwaar op zijn schouders rust als de modder op zijn banden. De regerend wereldkampioen begint zijn veldritcampagne 2025-2026 al met het evenaren van het eeuwrecord van zeven wereldtitels bij de elite. Eén extra regenboogtrui zou hem los van Erik De Vlaeminck zetten en brengen in terrein dat geen enkele man ooit bereikte. Voor een renner die net een van de meest complete wegseizoenen neerzette, gaat deze winter om iets groters dan een nieuwe zegereeks; het gaat om het sluiten van de discussie wie de grootste erfenis van het veldrijden bezit.

In Liévin eerder dit jaar won van der Poel zijn zevende wereldtitel veldrijden bij de elite, waarmee hij De Vlaemincks merk evenaarde dat standhield sinds de Belg in 1973 zijn laatste kroon pakte. Die zege, 45 seconden voor Wout van Aert met Thibau Nys als derde, bekroonde ook een foutloze winter waarin de Nederlander elke gereden cross won.

Het was de culminatie van een twee seizoenen durende run die al amper te geloven valt: 13 zeges uit 14 crossen in 2023-2024, gevolgd door acht uit acht afgelopen winter. Op papier oogt de Nederlander dus onstuitbaar in zijn jacht op een achtste regenboogtrui in het veld.

Met die vorm komt hij naar Namen, zijn eerste cross na een wegjaar dat voor de meesten een carrièrepiek zou zijn. In het voorjaar won hij voor de tweede keer Milano-Sanremo, uit een select trio met Tadej Pogacar en Filippo Ganna, en voegde vervolgens een achtste Monument toe door Parijs-Roubaix te prolongeren met een lange solo over de kasseien nadat zijn Sloveense rivaal ten val kwam.

In juli zette hij eindelijk nog een sleutelstuk op zijn palmares door rit 2 van de Tour de France te winnen in Boulogne-sur-Mer en voor de tweede keer in zijn loopbaan het geel aan te trekken, een leiding die hij later kort verloor en op rit 6 heroverde. Voor de meesten reden genoeg om de winter rustig aan te doen, voor Van der Poel is het de springplank naar een opnieuw scherp gefocuste crosscampagne met één glashelder doel.

Het doel is eenvoudig: een achtste wereldtitel op het WK 2026 in Hulst. De zwaarte van wat dat betekent is dat allerminst. De Vlaemincks zeven titels, verzameld tussen 1966 en 1973, zijn al een halve eeuw het referentiepunt.

In zijn kamp doet niemand alsof deze winter “gewoon wat plezier op de crossfiets” is. Toen Alpecin bevestigde dat Van der Poel zijn seizoen in Namen opent, zei ploegmanager Christoph Roodhooft tegen Sporza: “Ik heb het gevoel dat hij het trainen wel gezien heeft. Hij is klaar om naar België te komen en te koersen.”

In een ander interview rond dezelfde aankondiging merkte Roodhooft op dat zijn kopman “het wel gehad heeft met alleen trainen in de Spaanse zon” en staat te popelen om weer een rugnummer op te spelden.

Zo mogelijk maken de cijfers zijn opdracht nog scherper. In de afgelopen twee winters versloeg slechts één renner Van der Poel in een veldrit, op zijn glijpartij-dag in de Wereldbeker Benidorm 2023-2024. Sindsdien won hij elke cross waarin hij een nummer opspeldde, vaak door in de eerste rondes simpelweg weg te rijden en de rest van de koers tot een tijdrit te reduceren. De UCI noemde zijn zevende titel in Liévin zelf een “magnificent seventh” en hij zal topfavoriet zijn om begin 2026 een achtste te veroveren.

Van der Poels eigen woorden na zijn zesde titel in Tábor in 2024 lieten doorschemeren hoeveel druk hij op dit soort dagen voelt. “Het zou zonde zijn geweest om na zo’n seizoen de wereldtitel mis te lopen. Maar een koers moet altijd nog gereden worden, en de topfavoriet heeft vaak niet gewonnen,” zei hij toen. Zelfs in dat zege­moment was er het besef dat records niemand iets garanderen zodra de wedstrijd begint. Dat realisme maakt deze winter boeiend: als favoriet heeft hij veel meer te verliezen dan wie dan ook op de startgrid.

Wat de campagne 2025-2026 ongebruikelijk maakt, is de vorm van de tegenstand. Wout van Aert, zijn grote generatiegenoot-rivaal, rijdt een compacte veldritkalender rond het kerstblok en het Belgisch kampioenschap, maar het WK staat vooralsnog niet op zijn programma.

Berichten van Visma Lease a Bike benadrukken dat hij vijf keer tegenover Van der Poel staat deze winter, om vervolgens volledig te focussen op de voorjaarsklassiekers in plaats van een nieuwe regenboogtrui na te jagen. De deur naar een late koerswijziging lijkt “een beetje open”, zoals sommige Belgische commentatoren hinten, maar alle officiële signalen wijzen erop dat Van Aert Hulst overslaat. Al zei hij dat vorig jaar ook, vóór hij alsnog aan de start verscheen.

In waarheid is het nu drie jaar sinds Van Aert nog op het niveau van Van der Poel zat. Toch wordt het prachtig om de oude rivalen deze winter opnieuw in de clinch te zien gaan.

Als Van Aert inderdaad past voor het WK, verschuift de aandacht nog meer naar Thibau Nys als de man die van der Poel op een offday kan kloppen. Nys, al Europees en Belgisch kampioen bij de elites, bouwde de voorbije drie seizoenen een indrukwekkend Wereldbekerpalmares uit met meerdere zeges en begint aan deze winter als België’s rijzende vaandeldrager.

Zijn optredens dit najaar, met onder meer winst in Flamanville en een reeks aanvallende koersen in de X2O Trofee, tonen een renner die leert omgaan met wekelijks frontliniewerk. Maar zelfs Nys’ beste dagen tot nu toe suggereren dat er iets uitzonderlijks nodig is, zijn perfecte wedstrijd gecombineerd met een zeldzame misstap van van der Poel, om op een eendagskampioenschap het script om te draaien.

Ook het parcours in Hulst voedt het gevoel dat deze titel die van van der Poel is om te verliezen. Het Nederlandse circuit, met scherpe klimmetjes, krappe bochten en overgangen tussen gras, modder en dijken, beloont explosieve kracht en stuurmanskunst, precies de wapens die hem naar die zeven eerdere titels droegen.

Hij gebruikte vergelijkbare technische omlopen in onder meer Namen, Zonhoven en Gavere jarenlang als generale repetitie, vaak met minimale crosstijd in de benen maar toch meteen naar de kop. Zijn voorbereiding volgt nu hetzelfde patroon: een lange wegfocus, gevolgd door een late omschakeling naar de cross met een geconcentreerd wedstrijdblok in plaats van een vol seizoen.

In 2025 deed van der Poel meer dan alleen winnen; hij verstevigde zijn greep op de voorjaarsklassiekers en voegde een dieper hoofdstuk toe aan zijn Grote Ronde-verhaal. Milano-Sanremo, Parijs-Roubaix en een periode in het geel in de Tour, allemaal in hetzelfde jaar, en zijn rivaliteit met Pogacar heeft die tussen Pogacar en Vingegaard in de grote rondes mogelijk overvleugeld.

Terugkeren naar weilanden en balken na zo’n zomer is geen stap terug, maar een kans om te onderstrepen dat hij, ondanks alles wat hij op de weg doet, nog altijd een discipline volledig naar zijn hand zet.

De mentale kant van die balans mag niet onderschat worden. Eerder in zijn carrière gaf van der Poel toe dat zijn focus “steeds meer naar de weg verschoof”, terwijl hij elke winter bleef terugkeren om meer crosszeges te rapen. Sindsdien is de slinger verder richting klassiekers gegaan, maar de crosskalender die hij voor 2025-26 uitstippelde, 13 koersen, inclusief bijna alle grote Belgische manches en het WK, laat zien hoeveel hij dit deel van zijn jaar nog altijd prioriteert.

Van buitenaf lijkt het misschien alsof alleen het Wereldkampioenschap echt telt. In werkelijkheid zal het patroon van de winter veel zeggen over waar van der Poel hierna heen gaat. Als hij bijna elke start weer wint, verschuift het debat naar de vraag of hij ooit op zijn hoogtepunt uit de cross stapt, zoals sommigen na zijn zesde titel al suggereerden.

Als hij struikelt, door vermoeidheid na weer een zwaar wegjaar, ziekte zoals die zijn Tour van 2025 beëindigde, of simpelweg door een rival die de koers van zijn leven rijdt, dan opent dat vragen over hoe lang hij nog in drie disciplines tegelijk op topniveau kan pieken.

Wat nu al duidelijk is: er is iets buitengewoons nodig om hem te stoppen. De combinatie van zijn recente vorm, de aard van het parcours in Hulst en de onzekerheid rond Van Aerts deelname maakt van der Poel de torenhoog favoriet voor die achtste titel. Het verhaal van deze winter is of hij de verwachting die hij zelf creëerde aankan en opnieuw een kort maar intens seizoen kan omzetten in een nieuwe bepalende regel op zijn palmares.

Voor een renner die de afgelopen jaren monumenten, kasseiklassiekers en zelfs de Tour de France naar zijn hand zette, is de kans om alleen te staan als de grootste veldritkampioen misschien wel de belangrijkste finishlijn van allemaal.