ANALYSE: Hoe kan de wielersport trainingsongelukken zoals die van Remco Evenepoel vermijden?

Eerder deze week kwam het nieuws naar buiten dat Remco Evenepoel betrokken was geraakt bij een trainingsongeluk. De Belgische renner botste tijdens een rit in België op een postwagen. Patrick Lefevere, ploegbaas van Soudal - Quick-Step, bevestigde dat Evenepoel meerdere breuken had opgelopen: aan zijn rib, rechterschouderblad en rechterhand.

Toch had het ongeluk veel ernstiger kunnen aflopen aangezien het frame van zijn fiets doormidden was gebroken. Gelukkig heeft de Belg echter voldoende tijd om te herstellen voordat het nieuwe seizoen begint. Bron: CyclingUpToDate.

Lees ook

Remco Evenepoel komt met reactie op trainingsongeval: Naast breuken ook ontwricht sleutelbeen en longkneuzingen ontdekt bij de Belg

Remco terug in de oorlogen

Hoewel de details van het ongeluk nog onbekend zijn, herinnert dit incident ons aan de gevaren waarmee professionele wielrenners worden geconfronteerd, zelfs buiten de wedstrijden. Hoewel de veiligheidsmaatregelen in de wielersport de afgelopen decennia aanzienlijk zijn verbeterd, blijven er risicovolle aspecten aan deze geliefde sport. Voor Evenepoel is dit niet de eerste keer dat hij te maken krijgt met een zware valpartij. Tijdens de Ronde van Lombardije in 2020 kwam hij hard ten val na een inschattingsfout in een afdaling. Dat ongeluk resulteerde in een gebroken bekken en een langdurig herstel.

De recente valpartij werpt een donkere schaduw over wat een uitzonderlijk seizoen voor Evenepoel was. Op slechts 24-jarige leeftijd wist hij in 2024 zijn critici de mond te snoeren en bracht hij België opnieuw in het wielerzonnetje. Bij zijn langverwachte debuut in de Tour de France behaalde hij een derde plaats in het algemeen klassement, won een etappe, en veroverde de witte trui.

Maar zijn grootste prestatie kwam enkele weken later, tijdens de Olympische Spelen in Parijs. Evenepoel schreef wielergeschiedenis door als eerste mannelijke renner ooit zowel de wegwedstrijd als de tijdrit te winnen op dezelfde Spelen. Zijn succesreeks ging verder in september, toen hij zijn wereldtitel tijdrijden in Zürich met succes verdedigde, waarmee hij zijn status als een van de beste specialisten tegen de klok bevestigde. Deze valpartij is een wrange afsluiting van zo'n buitengewoon jaar. Het herstelproces zal ongetwijfeld een impact hebben op zijn voorbereiding voor het seizoen van 2025.

Dit is een ongelukkig einde van een verder ongelooflijk jaar voor Remco Evenepoel

Evenepoel sluit zich aan bij een ongewenste lijst

Helaas staat de valpartij van Remco Evenepoel niet op zichzelf. Hoewel de veiligheidsmaatregelen tijdens wedstrijden zijn aangescherpt, kan de UCI weinig doen om trainingsritten veiliger te maken. In sporten zoals voetbal, boksen of rugby vinden trainingen vaak plaats in afgesloten en gecontroleerde omgevingen. Wielrennen is echter uniek: vrijwel alle trainingen vinden plaats in de openbare ruimte, op wegen waar renners worden blootgesteld aan verkeer en andere gevaren.

Tragische ongevallen tijdens trainingen zijn helaas niet nieuw. In 2022 was de Colombiaanse Tour de France-kampioen Egan Bernal betrokken bij een levensgevaarlijk ongeluk tijdens een trainingsrit in zijn thuisland. Terwijl hij met hoge snelheid reed, botste hij tegen een stilstaande bus. De impact was verwoestend: Bernal brak zijn ruggenwervel, dijbeen, knieschijf, meerdere ribben en liep een doorboorde long op. Zijn herstel werd door artsen een medisch wonder genoemd, en Bernal zelf gaf toe "geluk te hebben dat hij nog leefde."

Hoewel Bernal terugkeerde in het peloton, heeft hij nooit meer het niveau gehaald dat hem vóór zijn val tot een van de beste renners maakte. Dit roept de vraag op: hoe zou hij zich hebben verhouden tot de huidige grootheden als Evenepoel, Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard? Het is een verlies voor de sport dat we dit waarschijnlijk nooit volledig zullen weten.

Lees ook

Tom Pidcock dankbaar voor periode bij INEOS Grenadiers: "Als de ene deur sluit, gaat er een andere open"

In 2019 kwam Ben Swift op angstaanjagende wijze ten val tijdens een trainingsrit, waardoor hij met een gescheurde milt op de intensive care terechtkwam. Terwijl hij een klim op Tenerife opreed, verloor hij de controle over zijn fiets en werd op de rotsen geslingerd. Een ander bekend incident was de zware valpartij van Chris Froome in hetzelfde jaar tijdens de verkenning van een tijdrit bij het Critérium du Dauphiné. Froome liep meerdere ernstige verwondingen op, waaronder een gebroken dijbeen, elleboog en ribben, wat hem maandenlang uit de roulatie hield. Sindsdien is zijn carrière nooit meer geweest wat het was.

De risico's van het rijden op openbare wegen kunnen niet genoeg worden benadrukt, en er is geen eenvoudige oplossing voor. De UCI kan weinig doen tegen een onoplettende bestuurder of een weg vol kuilen. Evenepoels ongeluk, net als dat van Bernal, gebeurde door een aanrijding met een voertuig.

Evenepoel had nog het geluk dat hij snel medische hulp kreeg. Veel trainingsroutes worden echter gekozen vanwege hun uitdagende terrein, vaak in afgelegen of bergachtige gebieden. Hoewel deze omgevingen ideaal zijn om de conditie te verbeteren, brengen ze ook risico’s met zich mee. Bij een ongeluk kan het langer duren voordat hulpdiensten ter plaatse zijn. Tijdens een wedstrijd zoals de Tour de France zijn er altijd ambulances in de buurt, maar een winterse trainingsrit in je eentje kan al snel gevaarlijk worden als er iets misgaat.

Wat kan er gedaan worden?

De kwestie van trainingsveiligheid werpt belangrijke vragen op: is wielrennen een inherent gevaarlijke sport, of kan er meer worden gedaan om renners te beschermen? Hoewel de aard van de sport altijd risico’s met zich meebrengt, zijn er zeker maatregelen die de veiligheid tijdens trainingen kunnen verbeteren.

In veel landen dwingt het gebrek aan speciale fietspaden renners om de weg te delen met motorvoertuigen. Het uitbreiden van fietsinfrastructuur zou het aantal interacties tussen fietsers en auto's kunnen verminderen en daarmee het risico op botsingen aanzienlijk verkleinen. Daarnaast biedt technologische vooruitgang mogelijkheden voor extra bescherming. Bedrijven zoals Garmin ontwikkelen radarsystemen die fietsers waarschuwen voor naderende voertuigen, en draagbare apparaten met crashdetectie kunnen zorgen voor snellere hulpverlening bij ongelukken.

Hoewel deze innovaties veelbelovend zijn, is de vraag of ze op grote schaal zullen worden toegepast en of ze breed toegankelijk worden voor alle renners. De discussie over trainingsveiligheid blijft daarom van groot belang.

Egan Bernal heeft na zijn trainingsongeluk in 2022 nooit meer zijn beste niveau weten te behalen.

Het vergroten van het publieke bewustzijn over het veilig delen van de weg met fietsers is een cruciale stap, maar het blijft een uitdaging. De voortdurende spanningen tussen automobilisten en wielrenners maken dit een zware strijd. Misschien is het tijd dat wielerploegen en profrenners zich meer inzetten voor deze zaak. Zij hebben een krachtige stem die kan helpen het respect voor renners te vergroten. Dit zou niet alleen de veiligheid verbeteren, maar ook een positief voorbeeld stellen voor hun fans en de bredere gemeenschap.

Professioneel wielrennen is een sport die onlosmakelijk verbonden is met risico's - en dat is deels wat het zo aantrekkelijk maakt. Denk aan de adembenemende afdaling van Tom Pidcock in de Tour de France van 2022. Maar stel je diezelfde situatie voor tijdens een trainingsrit, met een busje of verkeer dat plots opduikt in een bocht. Het risico zou dan levensbedreigend kunnen zijn.

Voor renners zoals Evenepoel, Bernal en anderen die ernstige ongelukken hebben meegemaakt, zal de weg naar herstel lang en zwaar zijn. Toch weten we dat ze snel weer zullen doen waar ze het beste in zijn: ons inspireren met hun vastberadenheid en moed. Maar om de toekomst van de sport te waarborgen, moet het verminderen van de gevaren tijdens trainingsritten een prioriteit worden. Dit vraagt om actie van teams, organisatoren en de bredere wielergemeenschap.

Als fans bewonderen we de moed van deze renners, zowel in competitie als tijdens hun trainingen. Maar de frequentie van zware ongelukken is verontrustend. Nee, wielrennen zal nooit volledig veilig zijn en nee, valpartijen zijn niet volledig te voorkomen. Toch is het tijd dat de sport zich sterker inzet voor verkeersveiligheid, want veel van de ernstigste incidenten gebeuren buiten het zicht van camera's, ver weg van het professionele peloton.

Lees ook

"Wout is goed hersteld na de Vuelta. Hij heeft geen blijvende problemen" - Edoardo Affini geeft positieve update over ploeggenoot Van Aert