"In het begin was het nog beheersbaar, maar de laatste week werd grimmig" - Ploegleider Visma blikt terug op Vuelta-protesten

De Vuelta a España 2025 zal niet alleen herinnerd worden om wat er op de weg gebeurde. Dit keer was het drama buiten het parcours dat de koers in zijn greep hield. Pro-Palestijnse protesten, gericht tegen de aanwezigheid van Israel – Premier Tech, domineerden meerdere etappes en brachten vragen met zich mee over veiligheid, vrijheid van meningsuiting en de politisering van de sport.

Voor Jesper Morkov, sportdirecteur van Team Visma | Lease a Bike, waren de gebeurtenissen meer dan ongemakkelijk – ze waren beangstigend. “We zouden een vergadering houden in de teambus,” vertelde Morkov in de podcast Café Eddy. “Maar toen kreeg ik een bericht van een renner: ‘Weet je zeker dat we dit hier moeten doen?’ Toen we naar buiten keken, stonden er zo’n tweehonderd demonstranten met politie eromheen. We hebben de meeting uiteindelijk verplaatst naar het hotel.”

Tijdens de drie weken van de Vuelta botsten topsport en politiek activisme frontaal. Langs de wegen van Bilbao tot Madrid stonden demonstranten met spandoeken, vlaggen en megafoons om aandacht te vragen voor het geweld in Gaza. Hun protest richtte zich expliciet tegen de Israëlische ploeg, waarvan de aanwezigheid steeds meer discussie opriep.

Wat begon als vreedzame demonstraties, ontspoorde in de slotweek.

“In het begin was het nog beheersbaar, maar de laatste week werd grimmig,” gaf Morkov toe. “Ik geloof dat het de auto van het Bahrain-team was die de dag voor de laatste etappe werd vernield. Dat zet je wel aan het denken.”

De situatie werd extra precair toen de teams dicht op elkaar leefden. “We zaten twee keer in hetzelfde hotel als Israel – Premier Tech,” zei Morkov. “En je voelde meteen dat het anders was. Niet zoals wanneer je met Lidl-Trek of Quick-Step verblijft. Er hing spanning in de lucht.”

De organisatie probeerde intussen de schade te beperken: er werd extra politie ingezet, routes werden gewijzigd, en podiumceremonies werden uit veiligheidsoverwegingen ingekort of zelfs geannuleerd. Maar de koers bleef overschaduwd door een gevoel van dreiging.

Israel – Premier Tech besloot uiteindelijk het woord “Israel” van hun shirts te verwijderen in een poging de gemoederen te bedaren, maar de maatregel had nauwelijks effect. De UCI veroordeelde de incidenten als “militante verstoringen”, terwijl de organisatie van de Vuelta sprak van “absoluut onaanvaardbare omstandigheden.”

Sportief gezien ging Jonas Vingegaard met de eindzege aan de haal, maar van een traditionele afsluiting was geen sprake. Geen rondjes door Madrid, geen massasprint, geen champagne op het podium – alleen een abrupte stop van een koers die in chaos eindigde.

Wat overblijft, is een ongemakkelijke herinnering: dat zelfs in de wereld van het professionele wielrennen de sport niet losstaat van de werkelijkheid daarbuiten.

De Vuelta van 2025 zal wellicht niet worden herinnerd om haar klassementsstrijd, maar als een kantelpunt – een moment waarop het wielrennen onvermijdelijk werd geconfronteerd met de wereld buiten het peloton.