“Ik speelde een personage”: Bradley Wiggins over de prijs van succes, verslaving en de dag dat alles samenviel

Voor Sir Bradley Wiggins blijft zijn gouden tijdrit in Londen 2012 het bepalende moment van zijn carrière – niet Parijs, niet het geel in de Tour, maar de dag waarop hij zijn jeugdvlucht in lycra omzette in een hoofdstuk Britse sportgeschiedenis.

Tien jaar na zijn afscheid sprak de eerste Britse Tour de France-winnaar met TalkSport over de precisie die drie weken Tour vergen, en over het stille werk dat daarna begon, toen de koers voorbij was. “Londen 2012 zal altijd mijn moment zijn,” zei hij. “Om die tijdrit te winnen, tien dagen na de Tourzege – en dan terug te keren naar Londen... Ik groeide op twee kilometer hiervandaan, in Kilburn.”

Wat hem nu het meest bijblijft, is niet de medaille zelf, maar het verhaal erachter: een jongetje in lycra begin jaren ’90 op een Londens woonerf, dat droomde van ontsnapping. “Fietsen was mijn uitweg,” zegt Wiggins. “En die dag was het eindpunt van twintig jaar proberen te ontsnappen aan dat erf in lycra.”

De Tour de France, benadrukt Wiggins, is geen glorie maar discipline. Geen romantiek, wel berekening. “In de Tour rijd je soms een uur lang bergop,” legt hij uit. “Ben je één kilo zwaarder dan normaal, dan verlies je minuten – elke dag opnieuw. Er kan zoveel misgaan: ziekte, valpartijen, lekke banden... en je bent afhankelijk van acht ploeggenoten.”

Tijdens die Olympische tijdrit gold hetzelfde principe: emotie uitschakelen, uitvoering voorop. “Je bekijkt geen 50 minuten als één geheel,” zegt hij. “Je deelt het op in segmenten: eerst 13 kilometer, dan de volgende. Emotie haal je eruit. Als je hoort ‘20 seconden voorsprong, 25 seconden’, denk je niet: ik win goud. Je voert het plan gewoon uit.”

Die beheersing kwam voort uit een unieke generatie. “We hadden een ongelooflijk sterke lichting – atleten, coaches, een echte winnaarsmentaliteit. Dankzij de loterijfinanciering konden we fulltime trainen, en het Manchester Velodrome werd het hart van die cultuur. Dáár begon het.”

Het pensioen bracht geen bevrijding, maar een leegte. Wiggins vertelt open over de schaduwkant van zijn succes. “Bradley was niet genoeg... Ik had een personage gecreëerd, een masker. Ik heb nooit iets gevonden dat me dezelfde ontsnapping gaf als de fiets. Binnen drie jaar na mijn afscheid was ik verslaafd aan drugs. Ik functioneerde, werkte, maar zodra het stil werd, trok ik me terug.”

Nu probeert hij diezelfde drang naar structuur opnieuw te gebruiken – niet om te winnen, maar om overeind te blijven. “Ik train nog elke dag als een prof. Het is het enige dat me echt goed doet. De training van de dag staat centraal; alles draait eromheen.”

De rituelen van het wielrennen zijn gebleven, maar niet meer als identiteit. “Als ik over mijn successen praat, hoort daar ook mijn falen bij. Ik ben dankbaar voor wat ik heb meegemaakt – het heeft me gevormd tot wie ik nu ben.”

Wat ooit als druk voelde, betekent nu verbinding. “Mensen spreken me nog vaak aan over een moment of een race,” vertelt hij. “Vroeger voelde dat ongemakkelijk, nu waardeer ik het. Het betekent echt iets.”

Tien jaar na Londen zijn de wattages en medailles geschiedenis. Wat rest, is de mens achter het beeld. Voor Wiggins ligt de uitdaging niet langer in winnen, maar in blijven verschijnen – net als toen, maar nu zonder helm, zonder harnas.