Met de Tour de France in aantocht, wordt elk detail in de voorbereiding van topfavorieten onder het vergrootglas gelegd. Dus toen wielerfan Josep Termens
Jonas Vingegaard onlangs zag trainen in 30 graden hitte, gehuld in lange mouwen en panty's, werd er al snel gespeculeerd. "Het was bloedheet, maar hij droeg een maillot met lange mouwen", merkte Termens verbaasd op.
Wat voor de toevallige toeschouwer een vreemde of zelfs oncomfortabele keuze leek, past perfect binnen een steeds populairdere strategie onder topsporters: hitteadaptatietraining.
Warm aankleden om koeler te blijven
De wetenschap achter deze aanpak is fascinerend én complex. Door te trainen in warme omstandigheden — en die warmte kunstmatig te versterken met extra kleding — wordt het lichaam blootgesteld aan thermische stress. Die stress zet een reeks fysiologische aanpassingen in gang die niet alleen nuttig zijn bij extreme hitte, maar ook het algemene uithoudingsvermogen verbeteren.
En zo komt het dat Jonas Vingegaard zich half juni kleedt alsof hij de winter doorstaat.
Wat gebeurt er in het lichaam?
De reacties van het lichaam op herhaalde hittetraining zijn indrukwekkend:
- Toename van het plasmavolume: Een snellere en grotere bloeddoorstroming betekent meer zuurstof naar de spieren en een betere temperatuurregeling. Ideaal tijdens lange beklimmingen zoals de Col de la Loze.
- Verbeterd zweten: Het lichaam leert efficiënter en sneller zweten, wat de thermoregulatie ten goede komt.
- Lagere hartslag bij dezelfde inspanning: Door een verbeterde cardiovasculaire efficiëntie kan het lichaam hetzelfde werk leveren met minder belasting — een voordeel dat ook geldt bij koeler weer.
- Mitochondriale aanpassingen: Sommige onderzoeken suggereren dat warmteaanpassing zelfs de werking van de mitochondriën — de energiefabriekjes van de cel — verbetert, wat zich vertaalt in duurvermogen op de cruciale momenten.
Meer dan alleen voorbereiding op hitte
Het zou logisch lijken om aan te nemen dat Vingegaard zich hiermee voorbereidt op de snikhete etappes in Zuid-Frankrijk, de Alpen of de Pyreneeën. Die speelden in recente Tours immers vaak een sleutelrol onder temperaturen boven de 35 graden. Maar hittetraining is méér dan acclimatisatie: het zorgt voor structurele verbeteringen in het uithoudingsvermogen en cardiovasculaire systeem, zelfs bij gematigde temperaturen.
In tegenstelling tot hoogtestages, die langere aanpassingstijd vereisen en op korte termijn intensieve trainingen kunnen verstoren, levert warmtetraining snel resultaat met relatief weinig risico. Binnen vijf tot tien sessies kunnen atleten al merkbare verbeteringen ervaren.
Voor een renner als Vingegaard — nog steeds bezig met zijn comeback na een zware val — is dit een slimme, laagdrempelige manier om het lichaam in topvorm te brengen voor de start in Florence.
Een subtiele steek naar Pogacar?
De geschiedenis leert dat hitte ook op het allerhoogste niveau slachtoffers maakt. In 2023 kraakte Tadej Pogacar op de Col de la Loze, een zware bergrit waar hoogte, hitte en vermoeidheid samenkwamen. Vorig jaar won hij overtuigend, maar de herinnering aan die inzinking blijft hangen.
Hitteadaptatie zou dus wel eens het verschil kunnen maken tussen winnen en kraken.
Niet zonder risico
Toch is dit trainingsprotocol niet zonder valkuilen. Oververhitting, uitdroging en verstoring van de elektrolytenbalans liggen op de loer. Bovendien is trainen in een 'overdressed' toestand mentaal zwaar en fysiek uitputtend. De intensiteit ligt lager, waardoor deze trainingen zich vooral lenen voor duurinspanningen — geen intervalwerk.
Maar bij Team Visma | Lease a Bike laat men niets aan het toeval over. Met een batterij aan sportwetenschappers, diëtisten en trainers achter zich is het onwaarschijnlijk dat Vingegaard deze aanpak verkeerd inzet.
Wat wél duidelijk is: de Deense Tourwinnaar is bezig aan een uitgekiende voorbereiding. Geen show, geen opsmuk — enkel werken aan de kleinste fysiologische details. In lange mouwen, onder een brandende zon, op weg naar geel.