Team AMANI, mede opgericht in 2018 door Mikel Delagrange en wijlen Sule Kangangi, timmert gestaag aan de weg in de Afrikaanse wielerwereld. De ploeg, wiens naam in Swahili "vrede" betekent, beschikt al over enkele van de beste weg- en gravelrijders van het continent uit Ethiopië, Kenia, Rwanda en Uganda.
"Als je me rond de tijd dat AMANI werd opgericht zou vertellen dat er een ploeg zou zijn met alle Afrikaanse renners samen op een continentaal niveau, zelfs proberen verder te groeien op gravel en met een vrouwenteam, dat is iets dat ik nooit had gedacht dat zou gebeuren," vertelde Tsgabu Grmay, de eerste Ethiopische professionele wielrenner en nu hoofd sportdirecteur bij AMANI, aan
Domestique.
Grmay herinnert zich dat hij onder de indruk was van de professionele setup van de ploeg toen hij aansloot: "We hadden een solide structuur voordat ik bij de ploeg kwam. Ik was verbaasd dat AMANI's personeel al bestond uit de likes van een voedingsdeskundige en een chef. We hebben nog steeds veel lacunes omdat het zo'n jonge ploeg is. Het is een droom om deel uit te maken van een groot Afrikaans team. Het geeft me zoveel energie."
Opbouwen van een pad naar het Pro Continentaal niveau
Grmay sloot zich aan bij AMANI in 2024 na zijn terugtrekking uit de WorldTour in 2023, en beschrijft de move als een "perfecte fit" die hem toeliet zich te concentreren op gravelracen terwijl hij coaching en managementtaken op zich nam. Tijdens zijn carrière als professioneel wielrenner wist hij een respectabel aantal van 12 professionele overwinningen te boeken, waarvan er 11 nationale of Afrikaanse kampioenschappen waren. Ook nam hij deel aan acht grote rondes.
"Onze droom is niet om een WorldTour team te maken, maar om een Pro Continentaal team te creëren dat de grootste wedstrijden buiten Afrika rijdt, zoals de
Tour de France. We geloven echt dat we dat kunnen met de mannen én vrouwen, en het gaat niet alleen om twee of drie atleten, we denken aan 20 vrouwen en 20 mannen. We zoeken de beste atleten op het continent. Kun je je deze kans voorstellen? Het is iets dat me echt opwindt."
De opkomst in Afrika
AMANI werd een UCI-Continental team in 2025, en het team streeft ernaar om in 2026 de beste Afrikaanse ploeg te worden. "Dat is een heel realistisch doel om te bereiken," zei Grmay. "We willen niet dat onze atleten naar Europa gaan en moeite hebben om de race te voltooien. We moeten eerst vaardigheden en een winnende mentaliteit opbouwen in Afrika."
De basis van AMANI in Iten, Kenia, werd opgericht om Kenia's langeafstandsloopblauwdruk over te brengen op wielrennen. "Lopers hebben het makkelijker dan fietsers omdat ze zichzelf kunnen bewijzen met alleen schoenen en sponsors investeren," merkte Grmay op, en hij benadrukte partnerschappen met merken als Rapha, POC, Factor, SRAM, Wahoo, en Fizik.
Deze sponsors ondersteunen ook de Migration Gravel Race in Kenia's Maasai Mara, mede opgericht door Delagrange. "We hebben een doel om binnen 5-7 jaar aan de top van de gravel te staan," zei Grmay. "Veel mensen kennen AMANI van de gravel en dat is nog steeds onze kern."
Sterren in de lift
Twee opvallende renners, Samuel Niyonkuru (22) en Xaverine Nirere (23), beide regerende Rwandese ITT-kampioenen, leiden AMANI op de weg en graffel.
Grmay noemt Niyonkoru "de belangrijkste man" aan de mannenkant. "Als Samuel en Xaverine in de top 40 eindigen, dat is een grote overwinning voor mij. Kigali komt een beetje vroeg voor ons als teamstructuur om te kunnen zeggen dat we daar kunnen gaan en in de top 10 kunnen eindigen."
Niyonkuru blikte terug op zijn vroege reis: "Ik keek elke dag naar wielrenners die voorbij kwamen. Uiteindelijk wilde ik het zelf proberen. In het begin had ik alleen een klein, eenvoudig fietsje, maar toen ik eenmaal bij de academie kwam, begon ik regelmatig te trainen in het weekend na school. Het moeilijkste was dat ik geen echte racefiets had. Ik ben gestart op een zware single-speed 'Black Mamba', terwijl de andere renners racefietsen hadden. Het was echt een uitdaging, maar ik gaf niet op. Toen de academie mijn vastberadenheid zag, gaven ze me uiteindelijk betere uitrusting die me hielp vooruitgang te boeken. Zelfs op de single-speed fiets slaagde ik erin om kleine wedstrijden te winnen, en dat bewees voor mij dat ik meer kon bereiken."
Grmay noemt de vooruitgang van Nirere "puur". In augustus 2025 won ze de eerste UCI-vrouwenrace die in Afrika werd gehouden bij de Tour de Windhoek in Namibië, waarbij ze bijna tien minuten vóór teamgenoot Merhawit Asgodom eindigde.
"Ik heb zeven broers en zussen en toen mijn broer en ik begonnen te fietsen, begrepen onze ouders het niet," legde Nirere uit. "Mijn grootvader was geen wielrenner, maar hij wilde dat ik iets deed waar ik van hield. Ook al had hij niet veel geld, hij gaf me elke dag geld voor de training. Toen ik een race niet afmaakte, zei hij dat ik gewoon naar de finish moest komen, niet op moest geven. Dat was de eerste overwinning voor mij. Hij was degene die me altijd aanspoorde om naar het volgende niveau te gaan. Hij overleed in 2024 en ik rijd met zijn herinnering. Elke overwinning die ik behaal, denk ik aan hem."
Veerkracht als superkracht
"Ik denk dat veel mensen in de wielerwereld onderschatten hoeveel talent er in Afrika is en hoe hard we moeten vechten om alleen maar aan de start te komen," deelde Niyonkuru. "Veel renners hier groeien op met bijna niets - geen goede fietsen, geen voedingsschema's, geen wedstrijdkalender - en slagen er toch in om een hoog niveau te bereiken. Als we dezelfde middelen en kansen hadden als renners in Europa, denk ik dat je veel meer Afrikanen aan de top zou zien. Wat mensen soms niet beseffen is dat onze grootste kracht veerkracht is. We zijn gewend om meer te doen met minder. Dat geeft ons een speciale mentaliteit."
Ook voegde Grmay toe: "Ik heb het leven bereikt dat ik wilde, maar deze kinderen zijn slimmer en hebben meer honger en ze willen iets bereiken omdat ze de mogelijkheid zien. Het helpt mij ook als coach en geeft me meer energie om hen te helpen." Hij benadrukte het belang van middelen: "Het gaat allemaal om het budget, want als je dat eenmaal hebt, kun je de beste trainers of de beste voedingsspecialisten inhuren en ze naar Afrika brengen."
Een 10-jarenplan naar de Tour de France
Niyonkuru ziet Kigali 2025 als een keerpunt: "Het is het keerpunt dat Afrikaanse wielrenners het geloof zal geven dat we op het hoogste niveau thuishoren." Hij voegde eraan toe: "De kans die AMANI mij gaf veranderde alles voor mij. Met meer steun en investeringen, ben ik er zeker van dat meer Afrikanen de grootste wedstrijden zullen bereiken. Ik weet dat er in heel Afrika, vooral in kleine dorpen, nog veel meer jonge renners zijn die wachten op hun kans om ontdekt te worden."
Grmay onderstreepte dat het bereiken van de Tour de France een langetermijndoel is. "We zijn ons bewust van waar de sport staat en hoe snel ze groeit, maar we geloven echt dat we dat over 10 jaar kunnen doen. Mensen zien niet dat er zoveel werk is dat we achter de schermen doen, maar ik vertel je, het gebeurt," voegde hij eraan toe. "Kijk wat Team AMANI over twee jaar, vier jaar, zes jaar, acht jaar gaat doen, geloof me. Ik laat je met die boodschap achter."
Grmay is niet de enige in het team met die droom. "Mijn doel is om de Tour de France te halen en ik wil veel andere Afrikaanse vrouwen daar zien," zei Nirere. "Als Team AMANI op de manier doorgaat zoals we nu bezig zijn, denk ik dat we daar zullen komen."
"Mijn droom is om mee te doen aan de grootste wedstrijden: de Tour de France, de Vuelta a España en de
Giro d'Italia," beweerde Niyonkuru. "Ik geloof dat ik over de capaciteit beschik, en met de juiste steun, weet ik dat ik dat niveau kan bereiken."