"Elk jaar was een administratieve strijd": Een van Afrika's grootste wielrenners ooit vertelt over zijn problemen

Ondanks zijn staat van dienst – met passages bij Dimension Data, UAE Team Emirates en Lidl-Trek – kende Gibbons nooit de zekerheid die andere topsporters vaak wel genieten. Net als veel collega’s werkte hij op basis van jaarcontracten, zonder structurele arbeidszekerheid.

"Ik was tien jaar in Europa en elk jaar was het een administratieve strijd," vertelt hij. "Om naar wedstrijden als Canada of de Tour of Britain te gaan, moest ik zes maanden van tevoren papierwerk regelen, fysiek naar ambassades, en bewijzen dat ik in Spanje woonde. Voor mij was het nét te doen. Maar voor jonge, beginnende Afrikaanse renners? Bijna onmogelijk."

Met zijn woorden legt Gibbons een structureel probleem bloot in het internationale wielrennen: de hoge toetredingsdrempel voor niet-Europese talenten, en specifiek voor renners van het Afrikaanse continent. Zijn pensioen én dat van landgenoot Louis Meintjes laten voorlopig nog maar één Zuid-Afrikaan over in het WorldTour-peloton: mountainbiker Alan Hatherly (Jayco-AlUla).

Ryan Gibbons was geen veelwinnaar, maar wel een gerespecteerd prof met een inhoudelijk palmares. Zijn profdebuut maakte hij in 2017 bij Dimension Data, voortkomend uit het Zuid-Afrikaanse MTN-Qhubeka-project. Datzelfde jaar won hij direct de Tour de Langkawi – een vroege belofte die hij vertaalde naar een stabiele carrière in de WorldTour.

In totaal behaalde Gibbons tien overwinningen, waaronder twee Afrikaanse titels in 2021, en was hij jarenlang een vaste waarde voor zijn ploegen op elk terrein: van klassiekers tot sprinttreintjes, van WK's tot kleinere rittenkoersen.

Zijn laatste aanval in China was meer dan een koersmoment: het was een symbool. Een renner die vertrekt op zijn eigen voorwaarden, met opgeheven hoofd en strijdlust in de benen. Maar ook een renner die zijn stem gebruikt om een systeem in vraag te stellen dat niet voor iedereen gelijk is.

Ryan Gibbons stopt met koersen, maar zijn boodschap blijft nazinderen. Misschien, zo mag je hopen, opent zijn verhaal de deur voor de volgende generatie Afrikaanse talenten.

Ondanks een verdienstelijke carrière als WorldTour-renner, is Ryan Gibbons de eerste om toe te geven dat zijn potentieel wellicht groter was dan zijn palmares uiteindelijk laat zien. "Mijn cijfers waren goed, en mijn coaches en ploeggenoten zeiden vaak dat ik meer in me had dan ik liet zien," blikt hij terug. "Maar het was lastig om het hele jaar door gemotiveerd te blijven als je zó ver van huis bent. Toch heb ik van elke seconde genoten. Ik heb er geen spijt van."

Gibbons begon zijn loopbaan bij het Zuid-Afrikaanse MTN-Qhubeka, waar hij zich cultureel beter begrepen voelde dan later in Europese teams. Tegelijkertijd erkent hij dat die vertrouwde omgeving hem ook in zekere zin afremde in zijn internationale doorbraak. Met de wijsheid van nu wijst hij ook naar zijn eigen rol in dat proces: "Ik maakte fouten. Er waren momenten waarop ik nog niet volwassen genoeg was om alles eruit te halen wat erin zat. Daar moet ik eerlijk in zijn."

Voorlopig verdwijnen de Europese wegen uit beeld. Gibbons keert met zijn gezin terug naar Zuid-Afrika om na bijna tien jaar op het hoogste niveau een welverdiende adempauze te nemen. "Ik kijk er misschien tegen die tijd alweer naar uit om in december iets op te pakken," zegt hij met een glimlach. "Het zou zonde zijn om niets te doen met de ervaring en de contacten die ik heb opgebouwd. Misschien blijf ik actief in de wielersport, misschien ook niet. Voor nu wil ik vooral genieten van de rust."